Keuzestress

Hoe leren we kinderen en jongeren (seksueel) autonoom, in verbinding, te leven? Deel 1.

In een eerder blog maakte ik een begin met nadenken over het onderwerp (seksuele) autonomie. Als we jongeren willen begeleiden in hun ontwikkeling is het goed om eerst helder te hebben hoe het bij hen werkt. Dat geeft handvatten voor wat zij nodig hebben.

Laten we een gemiddelde jongere nemen, Julia van 14 jaar. Het is half 7, haar wekker gaat. Haar vinger schuift over het scherm en voor ze uit bed springt, scrolt ze nog even door de diverse social media. Ze ziet foto’s van vriendinnen, filmpjes van bekenden, een dansje op een bekend nummer en nog veel meer.

Het is tijd om eruit te gaan. Julia trekt haar kledingkast open en haar ogen glijden langs de jurkjes, rokken, broeken, shirts en truien. Wat doet ze vandaag aan?

Welke factoren spelen er mee in de beslissing die zij op dat moment gaat nemen? Natuurlijk denkt ze na over wat ze mooi vindt, wat lekker zit, wat ze graag draagt en simpelweg waar ze zin in heeft. Maar vermoedelijk speelt er, voor een groot deel onbewust, nog veel meer mee. Een kleine selectie:

• Papa en mama vinden dit rokje wel erg kort.
• Deze shirts zijn helemaal in.
• Ik zie op school niemand met zo’n kleur legging.

Uiteindelijk maakt Julia een keuze. Ze riskeert een kritische blik van haar moeder en kiest ervoor om een rokje te dragen, waarmee ze op school helemaal in de groep past. Zelf vindt ze het ook echt leuk. In hoeverre dat beïnvloed wordt door het feit dat iedereen het draagt, weet Julia niet. Ze denkt er niet eens over na. Het gaat vanzelf.

Autonomie is een keuze maken voor dat wat jij wilt en gaan voor de dingen die voor jou belangrijk zijn en waarde hebben. En wat is voor jongeren ongelooflijk belangrijk? Precies: de ‘peergroup’. Hun vrienden, klasgenoten en medescholieren.

De keuze voor de kledingkast was een eerste keuze van vele op die hele dag. Wat doe je met je haar? Hoe maak je je op? Hoe gedraag je je? Wat zeg je? Wat doe je? Wat laat je toe? Autonomie veronderstelt het weten wat je wilt en je bewust zijn van wat je fijn vindt. Dat is echter precies wat jongeren aan het ontdekken zijn.

Nu is kledingkeuze nog vrij simpel in vergelijking met keuzes maken met betrekking tot jouw seksualiteit. Daar komen nog meer vragen en gedachten bij kijken. Wat hoor je te doen als meisje? Wat verwachten ze van mij als jongen? Wat is goed om te doen? Wat vind ik nu fijn? Ik moet geen grenzen over gaan.

Een jongere staat niet op zichzelf. Niemand staat op zichzelf. Hoe leren we jongeren keuzes maken, o.a. rekening houdend met hun behoeften aan verbinding? In een volgend blog gaan we verder op zoek naar het antwoord op die vraag.

Wat was jij vroeger voor jongere? Hoeveel invloed had bijvoorbeeld de heersende mode of wat anderen dachten op jou?