Omarm jezelf

In een serie interviews praat ik met bekende en minder bekende ouders over hoe zij seksuele opvoeding vormgeven, wat zij er mooi aan vinden en nog veel meer. Lees mee!

Erika van Nes is getrouwd, moeder van twee (dochter van 7, zoon van 5), theoloog en schrijver. Je kent haar misschien van de boekjes ‘Mosterdzaadjes’ of ‘I van Immanuël’ die ze schreef voor ouders als hulpmiddel om geloofsopvoeding direct al plaats te geven in je gezin. Ik spreek haar op een avond, in een vochtig park met dreigende wolken, over seksuele opvoeding. Er ontspint zich een mooi gesprek over omarming, theologie en lichamelijkheid.

Bewust seksueel opvoeden

Zoals meer dertigers heeft Erika niet zo heel veel gerichte seksuele opvoeding gekregen, buiten het toeschuiven van een boekje om. Ze weet daardoor vooral wat ze niet wil en denkt bewust na over wat ze dan wel wil voor haar kinderen. Openheid, allereerst; seksualiteit als gewoon gespreksonderwerp, als onderdeel van de hele opvoeding tussen de bedrijven door.

Maar na zo’n keuze moet het ook daadwerkelijk gaan gebeuren en daarvoor moest Erika wel een drempel over. De drempel om de woorden vagina en piemel (schrik je ook even terug als je dit leest?) gewoon hardop te gaan zeggen. Gelukkig treedt er al snel een stuk gewenning op. Net als met andere dingen in het leven is het een kwestie van gewoon doen.

Omarmen

Als ik vraag naar wat Erika haar kinderen vooral mee wil geven, zoekt ze al denkend naar woorden. ‘Ik wil dat mijn kinderen zich veilig voelen in en met hun lichaam. Dat ze zich thuis voelen. Ik moet aan het woord omarming denken. Jezelf omarmen, liefhebben, accepteren. Oké zijn met wie je zelf bent, van binnen en van buiten. Oké zijn ook met je grenzen.’

Het gaat Erika niet om complimenten over het uiterlijk, al zijn die er natuurlijk ook. ‘Maar dat is het niet. Het is zelfbewustzijn. Zo ben ik gemaakt door God en dat aanvaard ik. Jezelf kunnen omarmen is de basis van waaruit je leeft met andere mensen. Is dat er niet, dan komt er scheefgroei.’

Ik haak op haar woorden in: ‘Als je jezelf niet omarmt, ben je kwetsbaar, juist ook in seksualiteit.’

Theologie

De theoloog in Erika wordt enthousiast over dit onderwerp. ‘Theologisch vind ik dat omarmen en aanvaarden van jezelf ook mooi. Je mens-zijn accepteren, ook in zijn lichamelijkheid. Jezus werd mens, Hij accepteerde dat volledig. We zijn geen puur spirituele wezens. De hele schepping is fysiek. Zo heeft God de schepping, inclusief ons, gemaakt en gegeven. Lichamelijkheid is dus een geschenk.’

In het dagelijks leven heeft dat te maken met aanvaarding van jezelf met alles wat erbij hoort. In de seksuele opvoeding van je kinderen is dat belangrijk. ‘Ik geloof dat je kinderen een gezond zelfbeeld meegeven allereerst en vooral te maken heeft met aanvaarding van jezelf. Als jij jezelf niet aanvaard, dan merken ze dat en nemen ze dat over.’

Erika vertelt dat haar buik beschadigd is en dat de kinderen daar geen enkele moeite mee hebben. Ze maken er grapjes over. Ze vinden het mooi. De gedachte dat je je ook kunt schamen voor je buik ontstaat pas als dat bij Erika aanwezig zou zijn.

Gezonde grenzen

Jezelf omarmen, ja, maar seksualiteit heeft ook te maken met andere mensen. Hoe mogen zij om gaan met jouw lichamelijkheid?

‘Ik leer mijn kinderen dat hun lijf van hen is. Dat niemand aan hen mag komen, als zij dat niet willen. Papa en mama zijn dichtbij en veilig, die mogen dat wel om te wassen bijvoorbeeld. Een vreemde mag hen nooit aanraken, tenzij papa of mama erbij zijn.’

De kinderen blijken dit makkelijk op te pakken. Zomaar kan tijdens het douchen één van de kinderen met een twinkeling in de ogen zeggen: ‘Nee, mama, mijn lijf is van mij.’ Ook tijdens het stoeien hoort Erika terug dat de boodschap gevallen is. ‘De kinderen moeten respect hebben voor elkaars grenzen, dus als de één niet meer wil, dan moet de ander stoppen. Dat geldt ook voor ons als ouders.’

Thuis gaat dat goed, maar Erika vindt het ingewikkeld om ze ook daarbuiten los te laten. ‘Gaan ze de grenzen zelf stellen? Dat moet je loslaten en dat is spannend. Ze moeten het zelf doen.’

Net voor de eerste druppels vallen, fietsen we beiden via een andere uitgang het park uit. Op weg naar huis, misschien nog net op tijd om de kinderen een dikke knuffel te geven.

In een laatste opmerking geeft Erika aan nieuwsgierig te zijn naar hoe andere ouders in de praktijk omgaan met seksualiteit en lichamelijkheid. Zelf deelt ze haar praktische ervaring over douchen, menstruatie, bloot, vrijen en andere onderwerpen. Ergens, tussen allerlei andere anonieme verhalen op deze site, zullen die ook terugkomen. Ook je ervaring delen? Neem contact op.