Over de schoonmaak van de babykamer

SEKSUELE VOORLICHTING OVER MENSTRUATIE

Seksuele voorlichting moet door de jaren heen plaats vinden; dat is de algemene gedachte in onze tijd. Begin er zo jong mogelijk mee en voeg elke keer nieuwe informatie mee, passend bij waar het kind is, maar ook bij wat er in de omgeving gebeurt. 

Dat is leuk om te weten, maar hoe kan dat doorgaande gesprek er concreet uit zien als het gaat om de vrouwelijke cyclus? Wat vertel je en wanneer? Welke woorden gebruik je? Waar spring je op in?

In dit artikel zoek ik naar antwoorden op die vragen en verwerk ik ervaringen van andere ouders. Leeftijden noem ik bijna niet. Bewust. Elk kind ontwikkelt zich anders en het is belangrijk daar zo veel mogelijk op aan te haken.

De eerste jaren

Al vrij jong komt een kind in aanraking met zwangerschap. Als ze eraan toe zijn, gaan ze vragen stellen. Hoe komt die baby daar? Daar kan de eerste informatie al gedeeld worden. ‘Een vrouw heeft een babykamer in haar buik en daarin kan een baby groeien als er een eitje van een mama en een zaadje van een papa bij elkaar komen.’ Dat is de basis tenslotte, het doel van de hele cyclus.

Dan ontdekt een kind maandverband of tampons. ‘Er groeit geen baby in mama en daarom wordt het bedje waar een baby in kan groeien opgeruimd, zodat er een nieuw bedje kan groeien. Door dat schoonmaken komt er wat bloed vrij en dat loopt naar buiten door het babygaatje/vagina.’ Je kind kan moeite hebben met bloed, dan laat je dat nog achterwege.  

Misschien ben je altijd erg moe en sacherijnig tijdens je menstruatie. Je grijpt dit een keer aan om te vertellen dat je een beetje moe kunt zijn als de babykamer schoon wordt gemaakt. ‘Mama rust dan wat extra uit, net als wanneer mama de ramen heeft gezeemd.’

Binnen lopen op de wc

Voor veel kinderen geldt dat er een gevoel van schaamte optreedt over het onderwerp seksualiteit als ze 6 tot 8 jaar oud zijn. Daarom kun je ze, heel onschuldig, al eens voor die tijd laten zien dat je maandverband in een onderbroek doet. Op het moment dat ze, ongevraagd, weer eens binnen lopen als je op de wc zit.

Het kan ook dat je er bewust voor kiest om de wc en de douche op slot te doen. Dan zou je maandverband op de kast kunnen laten slingeren. Als ze ernaar vragen, nieuwsgierig zijn ze toch, kun je voordoen hoe je deze in een onderbroek kunt stoppen.

Juist als jouw kinderen regelmatig binnen lopen als je op de wc zit, kom je op een keer voor de vraag te staan of je de deur ineens gaat sluiten als je ongesteld bent en je maandverband, cup of tampon verwisseld. Er zijn ouders die hun kind bewust mee laten kijken, gewoon omdat het bloed dan niet zo eng wordt.

Gerust stellen met informatie

Je kind wordt ouder en je vindt het tijd worden om uitgebreider te gaan vertellen over hoe conceptie plaats kan vinden. Als leeftijdsgenoten onderling praten kinderen ook over de menstruatie. Wat hebben ze daarin al opgevangen? Waar kun je op aansluiten?

In een uitgebreider gesprek kun je lichaamsdelen en hun functie benoemen. Ook de eileider komt langs, de mogelijkheid tot conceptie en het proces wat volgt als daar geen sprake van is. Je vertelt over het baarmoederslijmvlies dat loslaat.

Je dochter wordt misschien ongerust. Ze kan zomaar ongesteld worden! Je kunt gaan vertellen hoe je herkent dat de eerste menstruatie eraan komt. Gemiddeld genomen heeft een meisje twee jaar na de start van borstgroei en vlak na het groeien van schaamhaar voor het eerst haar periode. Het kan ook dat er al afscheiding in haar onderbroek te vinden is. De eerste menstruatie begint niet gelijk hevig, maar vaak met een klein beetje bloed in de onderbroek. Dat stelt je dochter hopelijk gerust.

Het helpt je dochter als ze weet hoe alles werkt. Gelukkig zijn er veel mooie en informatieve boeken om samen te lezen (zie ook recensies op deze site). Je vertelt alles over maandverband, tampons en de cup. Je geeft van alles vast wat aan je dochter, zodat ze er zelf aan kan wennen. Door boeken niet alleen bij de bibliotheek te halen, maar ook in de kast te zetten, zorg je dat je kind zelf ook naar antwoorden kan zoeken op een plek die jij zelf uit zocht.

De eerste menstruatie

Dan is het eindelijk zover! De eerste menstruatie. Je dochter was goed op de hoogte, ze durft je hopelijk te vertellen dat het zover is. Misschien voelt je dochter zich naar en ziek. Misschien heeft ze er helemaal geen last van.

Er zijn ouders die het moment speciaal maken, door het te vieren. Ze geven hun dochter een klein cadeau of moeder neemt een dochter mee op een hightea (eventueel met zussen). Zo wordt het bijzonder, zelfs als het heel naar voelt voor je dochter.

De cyclus van je dochter zal zich vanaf nu gaan ontwikkelen naar steeds meer regelmaat, maar langzaam maar zeker zal je dochter dingen gaan ontdekken. Over hoe ze zich voelt in haar cyclus. Over waar ze moeite mee heeft. Door de tijd heen kun je in gesprek blijven over de cyclus en je dochter helpen om haar lichaam en cyclus te leren kennen.

Eigen ervaringen

Onze eigen ervaringen kunnen we niet ‘uit’ zetten op het moment dat we kinderen voorlichten. Was je menstruatie heftig, dan nemen we dat mee. De uitdaging is om het dan niet te groot of te spannend te maken.

Had je juist nergens last van, dan kan het lastig zijn om je in te leven in hoe je kind zich voelt als het wel veel last heeft. De uitdaging is om het dan niet te snel te relativeren, maar haar te laten vertellen over haar ervaringen.

Wist je trouwens dat onderzoeken uitwezen dat moeders en dochters vaak sterke gelijkenissen vertonen op het vlak van de hoeveelheid bloedverlies, de duur van de cyclus en het al of niet hebben van menstruatiepijn? Ook de leeftijd waarop de menarche (eerste menstruatie) plaats vindt, lijkt deels erfelijk bepaald.

En jongens dan?

Willen we jongens ook vertellen over de menstruatie? De komende tijd zal hierover een blog verschijnen. Veel ouders zeggen volmondig ‘ja’. Ja, want jongens hebben te maken met jou, als moeder, met hun zussen, met vriendinnen en klasgenoten en mogelijk ook met een vrouw. En al die vrouwen menstrueren. Hoe jonger zij hierin meegenomen worden, hoe normaler het voor hen ook zal zijn.