Veilig online?

Naar aanleiding van de vraag van een volger over een goed filter, startte ik een zoektocht op internet om haar en gelijk andere volgers een antwoord te geven. Ik stuitte op allerlei aanbieders, maar ontdekte ook dat er veel meer mogelijk is. Gaandeweg het zoeken drong zich een vraag op: Wat vraagt de huidige tijd van ons met betrekking tot veilig online?

Veilig?

Het eerste wat ik ontdekte, is dat gefilterd internet niet eens zo veilig is. Jongeren zoeken en vinden manieren om het te passeren, internet veranderd elke dag en het is bijna niet bij te ‘filteren’. Maar het belangrijkste: kinderen en jongeren kunnen overal, via onbeveiligde wifi, ongefilterd op internet. Of bij een vriendje, buurjongen of tante. De ‘veiligheid’ is dus maar betrekkelijk.

Mediaopvoeding

Gelukkig zien ook aanbieders van filters dat wel in en geven ze allemaal aan dat mediaopvoeding nodig is. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Want de digitale wereld verandert zo snel. Hoe houd je dat bij?

Laat je kind jou op de hoogte houden, stel vragen, wees betrokken, kijk mee, ga samen het internet op, maak duidelijke afspraken. Gelukkig hoeven we dit niet alleen te doen. Er zijn allerlei initiatieven die ouders ondersteunen in de mediaopvoeding. Kijk eens op (christelijke) websites over mediaopvoeding en op mediawijzer.

Gefilterd internet

Toch kunnen technische middelen ons ondersteunen in de mediaopvoeding. Zoals je kinderen op jonge leeftijd binnen de poort laat blijven en ze gaandeweg meer ruimte geeft, kun je ook op dit gebied hekken plaatsen. Gefilterd internet is daarvoor de meest bekende optie.

Je kent het misschien vanuit je eigen jeugd: na een zoekactie plopte er een schermpje op. Je krijgt geen toegang tot de pagina want de inhoud is niet geschikt. Misschien kon je vrij veel bekijken of stond ook Youtube volledig op ‘geen toegang’ en was er een alleen een ‘white list’ van filmpjes beschikbaar gesteld.

Een internetfilter wordt vaak aangeboden door een provider, die gefilterd internet aanbiedt.  Al het internetverkeerd wordt gefilterd op (on)geschikte inhoud voor de gebruiker. Denk hierbij aan geweld, porno en grof taalgebruik. Vaak kun je zelf keuzes maken over hoe ‘zwaar’ je filter ingesteld wordt, zoals als extra op wapens, amusement, sport en social media.

Aanbieders

Als je kiest voor een filter is het belangrijk dat je nadenkt over wat je wel of niet gefilterd wilt zien. Hierin hebben aanbieders veel mogelijkheden. Kliksafe bijvoorbeeld biedt drie opties, waarbij steeds meer flexibiliteit mogelijk is en er ook bescherming tegen phishing, malware en virussen bijgeleverd wordt. Kliksafe heeft zijn sporen verdient en is een ervaren bedrijf. Solcon heeft een pakket (ISA) waarin je zelf knoppen aan en uit kunt zetten en de mogelijkheid tot een tijdslot. Ook zij bestaan al lange tijd. Myndr, niet christelijk in tegenstelling tot de eerste twee, werkt met een knop aan de muur, waarmee je verschillende standen kunt kiezen. Zo kun je tijdens gezamenlijke momenten alle social media stopzetten, maar is er ook een 18+ knop. Dit filter zet hiermee ook in op bewustwording en, zoals ze zelf zeggen, op ‘het omzetten van een knop in het gezin’.

Bezwaren

Volgens sommige ouders en experts is een filter niet meer van deze tijd. Simpelweg een hek plaatsen helpt jongeren niet om zelf keuzes te gaan maken, om sterk en weerbaar te worden. Daarvoor moeten ze langzaam maar zeker meer vrijheid krijgen, maar stapje voor stapje en aan de hand genomen. Persoonlijk denk ik dat een internetfilter ook mogelijkheden biedt qua flexibiliteit, doordat je een ander pakket kunt kiezen of knoppen om kunt zetten als kinderen ouder worden. Zoals iedere ouder zelf moet bepalen wanneer een kind zelfstandig door de buurt mag, is ook hierin een persoonlijke afweging nodig. En, om in het beeld te blijven, waar vergelijk je het internet mee? Met spelen in de buurt, de stad, het land of de wereld? Laat je je zestienjarige dochter zelfstandig door de stad fietsen in het donker?

Ouderlijk toezicht

Filteren kan ook op browserniveau, maar de meningen hierover zijn nogal eensgezind: jongeren omzeilen dit helemaal makkelijk. De zoekgeschiedenis van je kind volgen op die browser is ook mogelijk, maar daarvoor geldt hetzelfde.

Ouderlijk toezicht kun je sowieso installeren op een computer, tablet en mobiel. Als je dit bespreekt met je kind is het ook een mooie manier om mediaopvoeding vanaf het begin plaats te geven in de opvoeding. Er zijn apps beschikbaar (google simpelweg op ouderlijk toezicht mobiel of Windows 10), maar providers bieden het soms ook aan in hun pakket (KPN bijv.). Ouderlijk toezicht is veel meer dan content van websites beperken. Je kunt per app schermtijd instellen en ervoor kiezen om na een bepaald tijdstip alleen nog maar telefoontjes door te laten.

Convenant eyes

Een interessant internetfilter dat opvalt door hun werkwijze is Convenant Eyes. Dit filter heeft als extra dat er verantwoordelijkheid moet worden afgelegd door de gebruiker. Er wordt specifiek gesproken over het doorbreken en voorkomen van pornoverslaving. Dat klinkt zwaar, maar het kan iets zijn voor jullie gezin met oudere kinderen. Internet wordt gefilterd, maar daarnaast worden er ‘rapporten’ gestuurd naar iemand die meekijkt. Dat zorgt ervoor dat je niet zo snel zult zoeken naar hoe je het filter kunt omzeilen. Zo’n filter installeren doe je alleen in overleg met een jongere en vraagt een goede relatie met de ‘meekijker’. Het is een vorm van je kind niet alleen laten op een plek waar verstrikt en verslaafd raken een mogelijkheid is. Tegelijk… Whatsapp en TikTok zijn nog open.

Kindertablet

Voor jongere kinderen, die vooral spelletjes willen doen, zijn er speciale kindertablets beschikbaar: een digitale speeltuin voor kinderen. Denk aan een Archos Childpad of Kiddypad. Er staan passende spelletjes op en kinderen kunnen alleen pagina’s op internet bekijken die geschikt zijn voor kinderen.

Op je eigen tablet is het ook mogelijk zo’n kinderomgeving te creëren. Hier zijn apps voor, maar soms wordt het ook ‘meegeleverd’ en kun je zelf je mobiele apparaat geschikt maken voor kinderen.

Conclusie

Bovenstaand overzicht is een begin, een zeer minimale samenvatting van wat er mogelijk is. Het is een aanzet tot verder denken en onderzoeken, tot het vormgeven en integreren van mediaopvoeding. Ik weet dat er (prenten)boeken op de markt komen om al jong te praten over alles wat er op internet te vinden is; goed en slecht. Omdat we de beelden niet meer kunnen weghouden. Dat wil niet zeggen dat we niet een poging kunnen doen. Naast al het andere.

Op dit platform zal het thema ‘mediaopvoeding’ in relatie tot seksualiteit zeker een keer langs gaan komen. Niet om oplossingen te bieden, want gemakkelijke antwoorden zijn er niet. Maar wel om elkaar scherp te houden. Wil je meedenken of meeschrijven of sta je open voor een interview of het delen van informatie? Neem contact op!

Ik ben geen ICT’er, maar schrijvend moeder. Dit overzicht is dus niet compleet, mogelijk zijn er fouten in geslopen. Laat het me weten of stuur me aanvullende informatie toe.

Dit artikel is onafhankelijk tot stand gekomen.